De volksziel


Beters kan geen volk erven
dan de gewoontes der vaderen.
Als de gewoontes van het volk sterven,
sterft de volksziel ook!

De dichter is helaas onbekend, maar zijn uitspraak vestigt zeer treffend de aandacht op de volksziel. Wat een fascinerend woord: de volksziel. Wij kennen allemaal de menselijke ziel, maar er wordt nauwelijks gesproken over een ziel van het volk.

De menselijke ziel vloeit in het lichaam, waardoor wij onze aardse ervaringen opdoen. We kunnen de ziel niet zien, maar we kunnen haar wel voelen. Wanneer een lichaam zielloos is, voelen we dat onmiddellijk, het is leeg en straalt geen leven meer uit.

Tradities en dialect

Onze ziel heeft liefde en genegenheid nodig voor haar ontwikkeling, ze heeft menselijk contact en aanraking nodig. Een baby zonder aandacht en genegenheid sterft, de ziel verhongert en gaat terug. De volksziel, die uit vele individuele menselijke zielen bestaat heeft ook liefde, gewoonten, tradities en het gesproken woord, haar dialect, nodig om te kunnen leven.

Wij kunnen de volksziel ook niet zien, maar wij voelen haar heel duidelijk wanneer de gewoonten in een gemeenschap geleefd worden. Wij voelen ons er dan door gedragen en beschermd. Als wij ze moeilijk in ons volk kunnen voelen, dan ervaren wij ze misschien wel op vakantie, wanneer we ons van de toeristische plekken verwijderen en ons onderdompelen in de sfeer van de streek. Wij worden er dan ofwel door verwelkomd en voelen ons in het land op ons gemak of wij worden niet erkend en kunnen niet bevriend raken met het land of de bevolking.

De toegewezen plaats

Voor een beter begrip van de volksziel vergelijken wij ze met het lichaam. Dan wordt elk orgaan vertegenwoordigd door een volksziel. En elk mens vertegenwoordigt een cel van het desbetreffende orgaan, waarin hij of zij is geboren. Dit betekent dat ieder van ons een toegewezen plaats heeft in onze volksziel en deze zal verinnerlijken. Daar hebben wij dus een taak te vervullen, opdat het orgaan en uiteindelijk het gehele mensen- organisme gezond blijft en zijn werk in Gods tuin vervult.

De volksziel heeft niets te maken met politieke lijnen op een landkaart of de nationaliteit in een paspoort! Ze wordt alleen gedefinieerd door haar gewoontes en tradities die in een bepaald gebied gelden. Haar vorm is vloeiend en wordt door een natuurlijke geografische grens aangegeven, bijvoorbeeld een rivier, een berg, een bos, enzovoort. In dit gebied gelden bepaalde gebruiken, die meestal gebaseerd zijn op het ritme van de natuur en dienovereenkomstig gevierd worden.

Gewoonten kunnen bestaan door het vieren van de aardse feesten zoals ik al zei, het spreken van ons dialect, een bepaalde klederdracht, samen liederen zingen, op bepaalde dagen samenkomen om iemand of iets te eren of te herdenken, het aansteken van kaarsen en het voorlezen van een tekst of elkaar verhalen vertellen over onze voorouders. Het kan vrijwel alles zijn wat in een bepaalde streek werd doorgegeven en geleefd.

Bescherming van de voorouders

Zich bewust te zijn van zijn volksziel en vast te houden aan de gewoontes van de vaderen is onontbeerlijk, want zij onderstrepen de natuurlijke orde. Wij ervaren een hechte onderlinge samenhang die ons sterker maakt.

Door onze zeden en tradities uit te leven, verbinden wij ons met onze voorouders. Wij nemen hun ervaringen en kennis in ons op, wiegen ons in veiligheid door hun bescherming en integreren ons correct op aarde.

En dit is heel belangrijk, want de volksziel is het veld waarin onze ziel op aarde is ingebed, vergelijkbaar met ons lichaam, dat in onze familie is ingebed.

Als we afgestemd zijn op onze tradities en hun betekenis en begrijpen waarom we iets vieren, dan ontvangen we een grote energielading, het is als krachtige vleugels die ons hoog in de lucht dragen en ons in staat stellen diepere verbindingen van de aarde te herkennen. Maar als we er alleen maar in meegaan omdat het zo hoort en omdat we het altijd zo hebben gedaan, zal de energie schaars zijn.

Ieder mens is een wezenlijk deel van zijn volksziel en dus een belangrijke cel van een orgaan dat een specifieke functie heeft. Alle organen zijn belangrijk, alle volkszielen zijn belangrijk, geen is beter of slechter. Het gaat er niet om met elkaar te concurreren, dat is onzin en zou gelijk staan aan een oorlog, bijvoorbeeld tussen onze longen en de lever.

Verankering met Moeder Aarde

Als wij de volksziel verwoesten door een verkeerd begrepen globaal denken, d.w.z. onze gewoonten en tradities vergeten, sterft de volksziel waarin wij ingebed zijn. Dan nemen we haar voedingsbodem weg en verliezen de aardse verankering met Moeder Aarde. Onze volksziel mag niet sterven, anders verliest het menselijk organisme belangrijke organen. We moeten terug naar onze wortel voordat die door een klein muisje wordt doorgeknaagd.

Als een cel kunnen en mogen wij ons niet losmaken van ons orgaan, om deel uit te maken van een ander orgaan, omdat wij ons daar vanwege onze geaardheid niet bij kunnen aansluiten en onvermijdelijk zullen worden afgewezen. De oplossing is niet om te vechten of in elkaar op te lossen maar om samen te werken. Wij moeten nu samenwerken voor het voortbestaan van de mensheid op aarde, elkaar inspireren en stimuleren; dus de tradities van onze voorouders doen herleven.

Wat raakt jouw hart?

Als we ons op dit moment niet echt verbonden voelen met onze volksziel, helpt het om contact te zoeken met onze ouders of grootouders. Om te vragen naar hun leven, hun feesten en tradities.

Ze hebben misschien hun memoires of een biografie geschreven. Wat hebben zij allemaal meegemaakt? Welke liederen hebben ze gezongen? Wat van hen raakt ons hart en wil geuit worden?

Dit alles sterkt onze volksziel!

Een gewoonte dat op mij persoonlijk altijd veel indruk heeft gemaakt is het Nederlandse Sinterklaasfeest, dat op 5 december als familiefeest gevierd wordt. Het oude gaat en maakt plaats voor het nieuwe, helemaal in overeenstemming met het jaargetijde.
Het wordt gevierd door een surprise te maken voor een familielid, zoals dat heet. Dit is een klein cadeautje in een verrassingsverpakking (die je zelf maakt) en dat wordt overhandigd met een zelfgemaakt gedicht over deze persoon. De geschenken worden uit de indrukwekkende verpakking gehaald, men eet samen en benadrukt de persoonlijke belevenissen van het jaar aan de hand van de gedichten.

In haar boek “Het Zonnejaar” heeft Mellie Uyldert uitstekend uitleg gegeven over gebruiken en tradities rond het jaar, hun oorsprong en hun betekenissen.

2 thoughts on “De volksziel

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *